Phát âm đúng là một trong những yếu tố quan trọng giúp bạn giao tiếp tiếng Anh hiệu quả. Tuy nhiên, do sự khác biệt giữa ngữ âm tiếng Việt và tiếng Anh, người Việt thường mắc một số lỗi phát âm phổ biến. Trong bài viết này, Giaoduc sẽ giúp bạn nhận diện các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh và đưa ra cách khắc phục hiệu quả.
Thiếu âm cuối (Ending Sounds)
Đây là lỗi phát âm phổ biến nhất trong các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh tại Giaoduc. Trong tiếng Việt, từ thường không có âm cuối, trong khi đó tiếng Anh lại có rất nhiều từ kết thúc bằng các phụ âm như /t/, /k/, /d/, /s/, /z/,…
Ví dụ:
- Từ “hat” /hæt/ nếu bỏ âm /t/ sẽ thành “ha”, khiến người nghe hiểu sai.
- “Need” /niːd/ nếu phát âm thiếu /d/ thì sẽ không rõ nghĩa.
Cách khắc phục:
Luyện phát âm các từ có âm cuối bằng cách đọc chậm, tách âm rõ ràng. Có thể dùng gương để kiểm tra khẩu hình miệng và ghi âm lại để so sánh.
Phát âm sai các âm /θ/ và /ð/
Một trong những các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh là phát âm sai các âm /θ/ và /ð/. Tiếng Việt không có âm /θ/ (như trong “think”) và /ð/ (như trong “this”), nên nhiều người thường thay bằng /t/, /d/, hoặc /s/.
Ví dụ:
- “Think” bị phát âm thành “tinh”.
- “That” bị nói thành “dat”.
Cách khắc phục:
Luyện cách đặt đầu lưỡi giữa hai hàm răng và thổi nhẹ ra khi phát âm /θ/; còn với /ð/, rung nhẹ dây thanh. Bắt đầu luyện với từ đơn, sau đó là cụm từ.
Lẫn lộn giữa âm dài và âm ngắn
Trong tiếng Anh, âm dài và âm ngắn tạo sự khác biệt rõ ràng về nghĩa, nhưng tiếng Việt không có khái niệm này nên đây là một trong các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh. Nhiều người dễ nhầm lẫn giữa âm dài và âm ngắn, dẫn đến việc hiểu sai từ vựng.
Ví dụ:
- “Ship” /ʃɪp/ (con tàu) vs. “Sheep” /ʃiːp/ (con cừu)
- “Bit” /bɪt/ vs. “Beat” /biːt/
Cách khắc phục:
Sử dụng từ điển có phiên âm IPA và luyện tập nghe – nói thường xuyên để cảm nhận độ dài âm. Có thể kết hợp học qua phim hoặc podcast.
Lỗi trọng âm từ (Word Stress)
Một trong những các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh là phát âm tiếng Anh đều đều, không nhấn vào trọng âm đúng của từ, khiến người nghe khó hiểu. Việc nhấn trọng âm không đúng có thể làm thay đổi nghĩa của từ, khiến bạn gặp khó khăn trong giao tiếp.
Ví dụ:
- “Record” là danh từ thì nhấn âm 1: REcord.
- Nhưng khi là động từ thì nhấn âm 2: reCORD.
Cách khắc phục:
Khi học từ mới, hãy tra từ điển để biết trọng âm được đặt ở đâu. Gạch chân hoặc tô màu trọng âm khi ghi chú từ vựng.
Lỗi nối âm và nuốt âm khi nói
Một trong những các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh là không biết cách nối âm (linking) và nuốt âm (elision) như người bản xứ. Người bản xứ có thói quen nối âm và nuốt âm, giúp câu nói tự nhiên và liền mạch hơn, trong khi người Việt thường đọc rời rạc từng từ, làm giảm tính tự nhiên và trôi chảy của câu.
Ví dụ:
- “Go on” => đọc thành /goʊ‿wɒn/
- “Next day” => /nekst‿deɪ/
Cách khắc phục:
Luyện nghe và bắt chước cách nói của người bản xứ qua phim, bài hát, hoặc các video học phát âm. Chú ý cách họ nối các từ lại với nhau.
Thêm âm không cần thiết
Một trong những các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh là thêm âm không cần thiết vào đầu hoặc cuối từ tiếng Anh, do ảnh hưởng của cấu trúc tiếng Việt. Điều này khiến từ vựng tiếng Anh trở nên không chính xác và khó hiểu đối với người nghe.
Ví dụ:
- “Blue” bị nói thành “bờ-lu”
- “Stop” thành “xì-tóp”
Cách khắc phục:
Luyện tập đọc từ tiếng Anh theo phiên âm gốc. Tránh thêm âm đệm không cần thiết khi phát âm. Ghi âm lại để kiểm tra mình có vô tình thêm âm hay không.
Không phân biệt các cặp âm gần giống
Một số cặp âm như /s/ và /ʃ/, /z/ và /ʒ/, /t/ và /θ/ dễ gây nhầm lẫn cho người Việt.
Ví dụ:
- “Sue” /suː/ vs. “Shoe” /ʃuː/
- “Zoo” /zuː/ vs. “Jew” /dʒuː/
Cách khắc phục:
Luyện phát âm từng cặp âm riêng biệt, so sánh khẩu hình, cách đặt lưỡi, độ rung. Dùng video hướng dẫn phát âm chuẩn để bắt chước.
Mẹo để cải thiện phát âm tiếng Anh hiệu quả
Để khắc phục các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh, bạn có thể áp dụng những mẹo sau:
- Luyện nghe chủ động: Nghe chậm, phân tích âm, bắt chước theo giọng chuẩn.
- Học phát âm qua ứng dụng: Dùng các app như ELSA Speak, Oxford Learner’s Dictionaries, hoặc YouGlish để luyện đúng phát âm.
- Ghi âm giọng nói: Tự ghi âm và so sánh với người bản xứ để nhận ra lỗi.
- Học phát âm qua từ điển IPA: Mỗi từ đều có phiên âm quốc tế. Học cách đọc các ký hiệu này sẽ giúp bạn nói chuẩn hơn.
- Tham gia lớp học phát âm: Nếu bạn muốn cải thiện nhanh chóng, hãy học với giáo viên chuyên về phát âm tiếng Anh.
Kết luận
Phát âm tiếng Anh chuẩn là nền tảng để bạn tự tin giao tiếp, thi cử, và mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Việc nhận diện và khắc phục các lỗi phát âm người Việt hay mắc khi nói tiếng Anh là bước đầu tiên để cải thiện toàn diện kỹ năng nói. Với quyết tâm và phương pháp đúng, bạn hoàn toàn có thể nâng cao khả năng phát âm tiếng Anh một cách rõ rệt.